Quy định pháp luật về công chứng phân chia di sản năm 2025
Công chứng phân chia di sản là bước quan trọng để đảm bảo quyền thừa kế được thực hiện hợp pháp, minh bạch và đúng quy định. Năm 2025, các quy định pháp luật về công chứng di sản tiếp tục được hoàn thiện nhằm bảo vệ quyền lợi của người thừa kế và hạn chế tranh chấp. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ quy định công chứng di sản mới nhất, căn cứ pháp lý liên quan và ví dụ thực tế để dễ dàng áp dụng trong từng trường hợp cụ thể.
>>> Xem thêm: Cách giải quyết tranh chấp khi đã công chứng hợp đồng tạivăn phòng công chứng
📘 Căn cứ pháp lý về quy định công chứng di sản năm 2025
Việc công chứng văn bản thỏa thuận hoặc khai nhận di sản được quy định tại:
Luật Công chứng năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023)
Bộ luật Dân sự năm 2015
Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025)
Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về chứng thực
Thông tư 257/2016/TT-BTC quy định về phí công chứng, chứng thực
👉 Đây là những văn bản nền tảng quy định toàn diện về thẩm quyền, trình tự, hiệu lực và giá trị pháp lý của công chứng di sản thừa kế.
🧭 Quy định công chứng di sản theo Luật Công chứng 2014
🏛️ 1. Văn bản phân chia di sản phải được công chứng
Theo Điều 57 Luật Công chứng 2014:
“Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản hoặc văn bản khai nhận di sản.”
Văn bản công chứng này là căn cứ pháp lý để:
Đăng ký sang tên quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở;
Chuyển quyền sở hữu các tài sản khác (xe, cổ phần, tiền gửi…);
Giải quyết tranh chấp nếu có phát sinh sau này.
📑 2. Thẩm quyền công chứng di sản
Căn cứ Điều 42 Luật Công chứng 2014, thẩm quyền công chứng di sản thuộc về:
Phòng công chứng nhà nước (thuộc Sở Tư pháp quản lý);
Văn phòng công chứng tư nhân được cấp phép hoạt động hợp pháp.
Trường hợp tại địa bàn không có tổ chức công chứng, người dân có thể chứng thực tại UBND xã (theo Điều 37 Nghị định 23/2015/NĐ-CP).
📂 3. Hồ sơ công chứng di sản theo quy định năm 2025
Người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị: 📜 1. Dự thảo văn bản thỏa thuận/khai nhận di sản 🪪 2. Giấy tờ tùy thân (CCCD, sổ hộ khẩu, giấy khai sinh) ⚰️ 3. Giấy chứng tử của người để lại di sản 📖 4. Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế 🏡 5. Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản (sổ đỏ, đăng ký xe, sổ tiết kiệm…)
💡 Lưu ý: Nếu có người thừa kế ở nước ngoài, cần hợp pháp hóa lãnh sự và dịch thuật công chứng các giấy tờ liên quan (theo Thông tư 01/2020/TT-BTP).
🧾 Quy định công chứng di sản theo Bộ luật Dân sự 2015
📖 1. Thời điểm mở thừa kế
Theo Điều 611 BLDS 2015:
“Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết.”
Chỉ sau khi người để lại di sản chết, người thừa kế mới có quyền lập văn bản công chứng phân chia di sản.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn kiểm tra thông tin chủ sở hữu trước khi sử dụng dịch vụ làm sổ đỏđể sang tên an toàn
Phần tài sản trong khối tài sản chung (vợ chồng, đồng sở hữu…);
Quyền tài sản gắn liền với tài sản vật chất (như quyền sử dụng đất, quyền góp vốn).
🏠 Quy định công chứng di sản gắn với đất đai theo Luật Đất đai 2024
Từ 01/01/2025, Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, với nhiều quy định mới liên quan đến công chứng – chứng thực giao dịch về quyền sử dụng đất, thừa kế đất đai:
Điều 144 Luật Đất đai 2024: Giao dịch về quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp Nhà nước thu hồi hoặc giao dịch qua đấu giá.
Điều 148: “Người thừa kế quyền sử dụng đất phải làm thủ tục đăng ký biến động trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hoàn thành công chứng văn bản thỏa thuận di sản.”
💬 Ví dụ minh họa: Bà H qua đời, để lại mảnh đất tại Hà Nội cho hai con. Hai người lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ, được công chứng hợp pháp. Sau đó, họ nộp hồ sơ đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai quận Hoàng Mai trong 30 ngày theo quy định mới.
💰 Lệ phí và thời gian công chứng di sản năm 2025
💸 1. Phí công chứng di sản
Theo Thông tư 257/2016/TT-BTC, phí công chứng được tính theo giá trị di sản hoặc tài sản được chia:
Dưới 50 triệu đồng: 50.000 đồng
Từ 50–100 triệu đồng: 100.000 đồng
Từ 100 triệu – 1 tỷ đồng: 0,1% giá trị tài sản
Trên 1 tỷ đồng: 1 triệu + 0,06% phần vượt 1 tỷ
⏱️ 2. Thời hạn giải quyết
Thông thường, thủ tục công chứng di sản hoàn tất trong 01–03 ngày làm việc nếu hồ sơ hợp lệ. Trường hợp có yếu tố nước ngoài hoặc di sản phức tạp, thời gian có thể kéo dài tối đa 10 ngày.
🧩 Một số tình huống thực tế về quy định công chứng di sản
📌 Tình huống 1: Ông B mất, để lại căn nhà tại Đà Nẵng. Hai con trai thỏa thuận chia đôi và công chứng tại Văn phòng công chứng Lê Lợi. Hồ sơ được chấp nhận để sang tên theo đúng quy định của Điều 57 Luật Công chứng 2014 và Điều 611 BLDS 2015.
📌 Tình huống 2: Bà C mất năm 2024, để lại thửa đất chưa sang tên từ chồng cũ. Trường hợp này phải xác định rõ quyền sở hữu trong khối tài sản chung vợ chồng, sau đó mới lập văn bản công chứng phân chia di sản hợp lệ.
🧠 Lưu ý khi áp dụng quy định công chứng di sản năm 2025
✔️ Kiểm tra rõ thẩm quyền của tổ chức công chứng (đã được Sở Tư pháp cấp phép). ✔️ Xác định đầy đủ người thừa kế hợp pháp để tránh tranh chấp. ✔️ Nếu có người thừa kế chưa thành niên hoặc mất năng lực, cần có người giám hộ hợp pháp tham gia ký văn bản. ✔️ Không công chứng di sản khi người để lại tài sản chưa chết, vì chưa phát sinh quyền thừa kế.
🏁 Kết luận
Năm 2025 đánh dấu nhiều điểm mới trong quy định công chứng di sản, đặc biệt với sự ra đời của Luật Đất đai 2024 và sửa đổi Luật Công chứng 2014. Người dân khi thực hiện thủ tục phân chia hoặc khai nhận di sản cần:
Nắm rõ quy định công chứng di sản theo từng loại tài sản;
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác;
Thực hiện đăng ký biến động đúng thời hạn để tránh vi phạm.
💡 Việc hiểu đúng và thực hiện đúng quy định công chứng di sản không chỉ bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người thừa kế mà còn tránh rủi ro pháp lý và tranh chấp về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
