Còn sống có được công chứng thừa kế? Sự thật về công chứng thừa kế khi còn sống
Nhiều người thắc mắc: Người còn sống có thể lập văn bản chia thừa kế và đi công chứng không? Câu trả lời là KHÔNG — nhưng lại CÓ một cách pháp lý thay thế tương đương. Vậy công chứng thừa kế khi còn sống thực chất là gì? Có hợp pháp không? Cần chuẩn bị gì?
Thừa kế chỉ xảy ra khi người để lại tài sản qua đời
Theo quy định pháp luật hiện hành:
“Khoản 1 Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015: Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình sau khi chết hoặc để tài sản cho người khác theo quy định của pháp luật.”
“Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015: Người thừa kế là cá nhân còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế.”
👉 Như vậy, không có chuyện “thừa kế” khi người để lại tài sản còn sống. Thừa kế chỉ phát sinh khi người sở hữu tài sản đã chết.
Vậy “công chứng thừa kế khi còn sống” là gì?
Đó là một cách gọi không chính xác nhưng phổ biến trong thực tế
Thực chất, hành vi mà nhiều người gọi là công chứng thừa kế khi còn sống chính là một trong các hành vi sau:
Lập di chúc và công chứng di chúc;
Lập hợp đồng tặng cho tài sản;
Lập văn bản phân chia tài sản chung trong gia đình.
Phân biệt rõ các hình thức liên quan
🔹 Di chúc có công chứng – phương án phổ biến và hợp pháp
“Khoản 1 Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015: Di chúc có thể được công chứng hoặc không công chứng.”
Nếu muốn tài sản được chia sau khi mất, người lập di chúc có thể đến văn phòng công chứng để lập di chúc công chứng – đảm bảo giá trị pháp lý cao, hạn chế tranh chấp sau này.
🔹 Hợp đồng tặng cho – chuyển tài sản khi còn sống
Nếu người còn sống muốn chuyển quyền sở hữu ngay lập tức thì có thể lập hợp đồng tặng cho tài sản (nhà, đất, tiền…), thực hiện công chứng và sang tên.
“Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015: Tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, bên tặng cho giao tài sản và không yêu cầu đền bù.”
📌 Trường hợp này không gọi là thừa kế, mà là tặng cho có công chứng.
🔹 Văn bản chia tài sản chung – áp dụng khi còn sống
Ví dụ: Ông A có nhiều tài sản chung với vợ và con cái. Trong khi còn sống, ông A muốn các thành viên thỏa thuận chia phần rõ ràng. Khi đó, các bên có thể cùng nhau lập văn bản phân chia tài sản chung, và công chứng để xác lập ranh giới sở hữu.
“Điều 213 Bộ luật Dân sự 2015: Tài sản chung có thể được chia theo thỏa thuận.”
Ví dụ minh họa thực tế
“Cụ Nguyễn Văn B. (70 tuổi, Bình Dương) có 2 người con. Ông muốn phân chia nhà đất cho hai con khi còn sống, nên đến Văn phòng Công chứng Nguyễn Huệ lập di chúc công chứng chia rõ mỗi người một phần. Ngoài ra, ông cũng lập hợp đồng tặng cho phần đất đang đứng tên cho con trai cả, giúp người này sang tên sổ đỏ luôn. Tuy gọi là ‘thừa kế khi còn sống’, nhưng về bản chất là di chúc + tặng cho + phân chia tài sản chung, chứ không phải hành vi thừa kế.”
>>> Xem thêm: Cần công chứng hợp đồng mua bán nhà đất? Văn phòng công chứng nào uy tín, dịch vụ nhanh gọn?
Nên làm gì khi muốn chia tài sản khi còn sống?
Hãy xác định rõ mục đích chia tài sản:
Nếu muốn chia sau khi chết → lập di chúc công chứng
Nếu muốn chia ngay bây giờ → lập hợp đồng tặng cho, văn bản phân chia tài sản
Kết luận
👉 Nếu bạn đang muốn chuẩn bị việc chia tài sản minh bạch, hợp pháp, thì công chứng di chúc, tặng cho, hoặc chia tài sản chung là những giải pháp đúng luật thay vì “công chứng thừa kế khi còn sống”.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
