Tranh chấp hợp đồng vay tài sản: Hướng xử lý và bằng chứng cần có
Trong thực tế đời sống, hợp đồng vay tài sản là một dạng giao dịch dân sự phổ biến, được xác lập giữa hai bên: bên cho vay và bên vay. Tuy nhiên, không ít trường hợp sau khi giao kết, giữa các bên phát sinh tranh chấp hợp đồng vay tài sản, gây ảnh hưởng đến quyền lợi và tài sản của một hoặc cả hai bên. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tranh chấp loại hợp đồng này, hướng xử lý và những loại bằng chứng cần có để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
>>> Xem thêm: Việc công chứng hợp đồng thuê nhà có thời hạn dưới 6 tháng tại văn phòng công chứng có bắt buộc không?
1. Hợp đồng vay tài sản là gì?
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay. Bên vay có nghĩa vụ hoàn trả tài sản đúng thời hạn, đúng loại và có thể phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật quy định.
Tài sản vay có thể là tiền, vật, hoặc tài sản khác định được bằng đơn vị đo lường, số lượng.
Ví dụ: Ông A cho anh B vay 300 triệu đồng để kinh doanh, thời hạn vay 6 tháng, lãi suất 7%/năm. Hai bên lập giấy vay viết tay có chữ ký đầy đủ. Đây là một hợp đồng vay tài sản.
2. Tranh chấp hợp đồng vay tài sản thường gặp
Bên vay không trả nợ đúng hạn hoặc không trả
Tranh chấp phổ biến nhất là việc bên vay không trả nợ theo đúng cam kết. Có thể là cố tình trốn tránh hoặc mất khả năng trả nợ. Nếu hợp đồng không ghi rõ thời hạn hoặc phương thức trả nợ, việc xử lý sẽ khó khăn hơn.
Ví dụ: Chị C vay của chị D 100 triệu đồng, cam kết miệng sẽ trả sau 3 tháng nhưng không có giấy tờ gì. Khi đến hạn, chị C chối bỏ khoản vay. Trong trường hợp này, chị D sẽ gặp khó khăn trong việc chứng minh có tồn tại hợp đồng vay tài sản.
Tranh chấp về lãi suất
Một số trường hợp tranh chấp phát sinh do lãi suất ghi trong hợp đồng vượt quá quy định của pháp luật. Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất vay không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có quy định.
Nếu thỏa thuận lãi suất quá cao, phần vượt quá sẽ không được công nhận và có thể bị tuyên vô hiệu.
Tranh chấp do hợp đồng không đúng hình thức
Nhiều hợp đồng vay tài sản được giao kết bằng lời nói hoặc viết tay sơ sài, không có người làm chứng, không xác định rõ thời hạn, phương thức trả nợ hoặc lãi suất. Khi xảy ra tranh chấp, việc chứng minh là rất khó khăn.
>>> Xem thêm: Cần chuẩn bị những gì khi tiến hành thủ tục xin cấp sổ đỏ theo quy định của Luật Đất đai?
3. Bằng chứng cần có khi xảy ra tranh chấp hợp đồng vay tài sản
Khi xảy ra tranh chấp, bên cho vay cần chuẩn bị đầy đủ bằng chứng để chứng minh có tồn tại hợp đồng vay tài sản và nghĩa vụ trả nợ của bên vay. Những bằng chứng phổ biến gồm:
Văn bản vay nợ có chữ ký của hai bên Tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi thể hiện việc thỏa thuận vay Biên nhận giao tiền hoặc chứng từ chuyển khoản Lời khai của người làm chứng (nếu có)
Ví dụ: Anh E khởi kiện bạn mình ra tòa vì vay 200 triệu nhưng không trả. Anh cung cấp được tin nhắn xác nhận khoản vay, sao kê chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng, và ghi âm cuộc gọi bên vay cam kết sẽ trả. Đây là những bằng chứng hợp lệ để chứng minh có hợp đồng vay tài sản.
4. Hướng xử lý khi phát sinh tranh chấp hợp đồng vay tài sản
Thương lượng, hòa giải
Trong nhiều trường hợp, việc thương lượng và hòa giải sẽ giúp các bên tránh được chi phí kiện tụng và giữ gìn mối quan hệ. Nên gửi văn bản yêu cầu trả nợ trước khi khởi kiện.
Gửi đơn khởi kiện ra Tòa án
Nếu không thể thỏa thuận, bên cho vay có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
>>> Xem thêm: Tại sao dịch vụ công chứng được coi là một phần không thể thiếu trong quá trình xác lập quyền sở hữu tài sản?
Thời hiệu khởi kiện về hợp đồng dân sự là 03 năm kể từ ngày người khởi kiện biết quyền lợi bị xâm phạm, theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015.
Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
Đơn khởi kiện theo mẫu Bản sao hợp đồng vay tài sản (nếu có) Bằng chứng về việc đã giao tiền Bằng chứng yêu cầu trả nợ nhưng bên vay không thực hiện Chứng minh nhân dân và hộ khẩu hoặc căn cước công dân của người khởi kiện
Tòa án sau khi thụ lý sẽ tiến hành hòa giải, xét xử và tuyên buộc bên vay phải trả nợ nếu yêu cầu của nguyên đơn có căn cứ.
Yêu cầu thi hành án
Sau khi có bản án có hiệu lực pháp luật, nếu bên vay vẫn không thực hiện nghĩa vụ, bên cho vay có quyền yêu cầu Cơ quan Thi hành án dân sự cưỡng chế tài sản hoặc thu nhập của bên vay để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ.
5. Một số lưu ý để phòng tránh tranh chấp hợp đồng vay tài sản
Lập hợp đồng vay rõ ràng, có ghi cụ thể: số tiền, thời hạn vay, lãi suất, phương thức trả, trách nhiệm nếu vi phạm Có chữ ký của hai bên và người làm chứng nếu có thể Nên thực hiện việc giao tiền qua chuyển khoản để dễ đối chiếu bằng chứng Không cho vay nếu không nắm rõ thông tin hoặc năng lực tài chính của bên vay
Hợp đồng vay tài sản tuy đơn giản nhưng nếu không được xác lập đúng cách rất dễ dẫn đến tranh chấp. Để bảo vệ quyền lợi của mình, các bên nên chủ động lập hợp đồng đầy đủ, lưu trữ chứng từ và thực hiện đúng quy định pháp luật. Khi xảy ra tranh chấp, cần chuẩn bị bằng chứng rõ ràng và tiến hành xử lý theo trình tự pháp lý để được bảo vệ một cách hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
