Trong đời sống thực tế, nhiều gia đình gặp phải tranh chấp đất thừa kế liền kề khi các thửa đất do người thân để lại chưa được phân chia rõ ràng. Việc xác định ai có quyền đứng đơn khởi kiện là vấn đề quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết, kèm căn cứ pháp lý, ví dụ minh họa và hướng dẫn thủ tục.
>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất tại văn phòng công chứng
🏡 Căn cứ pháp lý
Các văn bản pháp luật liên quan đến tranh chấp đất thừa kế liền kề:
-
Bộ luật Dân sự 2015:
-
Điều 651 – 658: Quy định về quyền thừa kế tài sản và quyền khởi kiện của người thừa kế.
-
Điều 164, 165: Quyền của người sử dụng đất hợp pháp yêu cầu bảo vệ tài sản.
-
-
Luật Đất đai 2013:
-
Điều 202: Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện.
-
Điều 12: Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; cấm hành vi lấn chiếm đất.
-
-
Nghị định 91/2019/NĐ-CP: Xử lý vi phạm hành chính liên quan đến tranh chấp đất đai, bao gồm đất thừa kế.
📌 Như vậy, pháp luật xác định rõ quyền thừa kế và quyền khởi kiện của những người có quyền lợi liên quan đến đất thừa kế liền kề.
>>> Xem thêm: Giải pháp nhanh chóng khi sang tên nhà đất với dịch vụ làm sổ hồng
📝 Ai có quyền đứng đơn khởi kiện tranh chấp đất thừa kế liền kề?
1. Người thừa kế hợp pháp
-
Những người được hưởng thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật (không có di chúc).
-
Người thừa kế có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất thừa kế chưa được phân chia.
2. Người được ủy quyền hợp pháp
-
Người thừa kế có thể ủy quyền bằng văn bản cho người khác đứng đơn khởi kiện.
-
Văn bản ủy quyền phải có chứng thực hoặc công chứng theo quy định pháp luật.
3. Trường hợp đại diện nhiều người thừa kế
-
Nếu nhiều người cùng thừa kế, có thể ủy quyền cho một người đứng đơn khởi kiện hoặc tất cả cùng khởi kiện.
-
Cơ quan giải quyết sẽ yêu cầu giấy tờ chứng minh quyền lợi và ủy quyền để xác định tính hợp pháp.
>>> Xem thêm: Biểu phí mới nhất về phí công chứng các loại hợp đồng và giao dịch
🏢 Quy trình khởi kiện tranh chấp đất thừa kế liền kề
Bước 1 – Hòa giải tại UBND xã/phường
-
Nộp đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất thừa kế liền kề.
-
UBND xã tổ chức hòa giải, đo đạc ranh giới đất, lập biên bản hòa giải.
-
Nếu hòa giải thành → các bên thực hiện theo biên bản.
-
Nếu hòa giải không thành → được hướng dẫn khởi kiện tại Tòa án.
Bước 2 – Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
Hồ sơ gồm:
-
Đơn khởi kiện (ghi rõ yêu cầu, thửa đất, các bên tranh chấp).
-
Giấy tờ chứng minh quyền thừa kế (di chúc, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).
-
Biên bản hòa giải tại UBND xã (nếu có).
-
Sơ đồ, hình ảnh, chứng cứ khác minh chứng ranh giới đất.
Bước 3 – Nộp hồ sơ tại Tòa án
-
Nộp tại Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi có đất tranh chấp.
-
Tòa án thụ lý, tiến hành xem xét hồ sơ, thẩm định và ra quyết định.
>>> Xem thêm: Các cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi lấn chiếm đất đai hiện nay
🏠 Ví dụ minh họa thực tế tranh chấp đất thừa kế liền kề
Ông A qua đời để lại hai mảnh đất liền kề cho các con: B và C.
-
Mảnh đất chưa được phân chia rõ ràng, dẫn đến tranh chấp giữa B và C về ranh giới thửa đất liền kề.
-
B và C có thể:
-
Thỏa thuận phân chia hoặc hòa giải tại UBND xã.
-
Nếu hòa giải không thành, B và C cùng hoặc ủy quyền cho một người đứng đơn khởi kiện Tòa án.
-
-
Tòa án sẽ dựa vào sổ đỏ, di chúc, chứng cứ đo đạc thực tế để ra quyết định cuối cùng.
📌 Ví dụ này cho thấy, quyền khởi kiện phải thuộc về người thừa kế hợp pháp hoặc người được ủy quyền, bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho tất cả các bên.
🚨 Lưu ý quan trọng tranh chấp đất thừa kế liền kề
-
✅ Xác định chính xác người thừa kế hợp pháp trước khi khởi kiện.
-
✅ Nếu nhiều người thừa kế, nên thống nhất hoặc ủy quyền rõ ràng để tránh tranh chấp nội bộ.
-
✅ Thu thập đầy đủ chứng cứ, sổ đỏ, biên bản đo đạc trước khi nộp đơn khởi kiện.
-
✅ Hòa giải tại UBND xã là bước bắt buộc trước khi ra Tòa án.
>>> Xem thêm: Xây dựng gây nứt tường – Ai phải chịu chi phí sửa chữa?
>>> Xem thêm: Tặng cho quyền sử dụng đất giữa cha mẹ và con: Thuế, phí có được miễn không?
✅ Kết luận
-
Tranh chấp đất thừa kế liền kề cần xác định rõ ai có quyền khởi kiện dựa trên quyền thừa kế hợp pháp và ủy quyền.
-
Thực hiện đúng quy trình hòa giải tại UBND xã và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp:
-
Giải quyết tranh chấp nhanh chóng.
-
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người thừa kế.
-
Tránh phát sinh xung đột kéo dài hoặc tranh chấp nội bộ.
-
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com