Quyền và nghĩa vụ của người yêu cầu công chứng, chứng thực
Quyền và nghĩa vụ công chứng là những quy định pháp lý bắt buộc mà mỗi cá nhân, tổ chức cần tuân thủ khi yêu cầu công chứng hoặc chứng thực. Việc hiểu và thực hiện đúng quyền, nghĩa vụ không chỉ bảo đảm tính hợp pháp của văn bản, giao dịch mà còn bảo vệ quyền lợi của chính người thực hiện. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ này.
1.1. Luật công chứng 2014 quy định về quyền và nghĩa vụ công chứng
Theo Điều 41 Luật Công chứng 2014, người yêu cầu công chứng có các quyền và nghĩa vụ cụ thể khi đến văn phòng công chứng hoặc tổ chức hành nghề công chứng.
1.2. Nghị định 23/2015/NĐ-CP quy định về quyền và nghĩa vụ công chứng
Nghị định này quy định về chứng thực chữ ký, chứng thực bản sao từ bản chính, trong đó có các điều khoản liên quan đến trách nhiệm và quyền lợi của người yêu cầu chứng thực.
Người yêu cầu có thể tự do lựa chọn bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên cả nước, không bị giới hạn bởi địa phương nơi cư trú hoặc nơi có tài sản.
Ví dụ thực tế: Bà Lan đang sống ở Quận Gò Vấp (TP.HCM), nhưng vẫn có thể đến Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ tại Quận 1 để công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
2.2. Quyền được giải thích nội dung văn bản
Người yêu cầu có quyền đề nghị công chứng viên giải thích rõ ràng các điều khoản, nội dung và hệ quả pháp lý trước khi ký kết văn bản công chứng.
2.3. Quyền sửa đổi, bổ sung thông tin
Trong quá trình chuẩn bị hồ sơ, người yêu cầu được cung cấp thêm thông tin, giấy tờ để làm rõ hoặc chỉnh sửa nội dung hợp đồng, giao dịch.
2.4. Quyền được bảo mật thông tin
Thông tin cá nhân, nội dung văn bản công chứng sẽ được bảo mật theo quy định tại Điều 7 Luật Công chứng 2014, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
2.5. Quyền khiếu nại, tố cáo
Nếu phát hiện công chứng viên có hành vi sai trái, người yêu cầu công chứng có quyền gửi đơn khiếu nại hoặc tố cáo đến Sở Tư pháp hoặc các cơ quan chức năng có thẩm quyền.
3.1. Cung cấp đầy đủ giấy tờ hợp lệ là quyền và nghĩa vụ công chứng
Người yêu cầu phải xuất trình đầy đủ giấy tờ gốc và bản sao hợp lệ, bao gồm các tài liệu chứng minh quyền sở hữu, nhân thân hoặc nội dung giao dịch theo yêu cầu.
Ví dụ minh họa: Ông Bình muốn công chứng hợp đồng tặng cho đất. Ông phải cung cấp giấy tờ gồm: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, CCCD của cả hai bên, giấy đăng ký kết hôn (nếu là vợ chồng), giấy xác nhận tình trạng tài sản nếu là tài sản riêng.
3.2. Ký, điểm chỉ đầy đủ là quyền và nghĩa vụ công chứng
Người yêu cầu công chứng có trách nhiệm đọc kỹ văn bản, tự nguyện ký/điểm chỉ theo đúng hướng dẫn của công chứng viên và pháp luật.
3.3. Trung thực về thông tin cung cấp là quyền và nghĩa vụ công chứng
Người yêu cầu phải đảm bảo mọi thông tin và giấy tờ cung cấp là đúng sự thật, nếu có gian dối sẽ bị xử lý theo quy định tại Bộ luật Dân sự và các luật liên quan.
3.4. Thanh toán chi phí công chứng là quyền và nghĩa vụ công chứng
Người yêu cầu có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ phí công chứng, thù lao công chứng viên và chi phí khác (nếu có) theo Thông tư 257/2016/TT-BTC.
4. Rủi ro nếu không tuân thủ quyền nghĩa vụ công chứng
>>>Xem thêm: Muốn công chứng nhanh trong ngày, đây là cácphòng công chứng không thể bỏ qua
Hợp đồng công chứng có thể bị tuyên vô hiệu nếu cung cấp thông tin sai sự thật.
Người yêu cầu có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có hành vi giả mạo giấy tờ, thông tin.
Việc không thanh toán phí công chứng đúng hạn có thể làm chậm trễ quá trình xử lý hồ sơ hoặc bị từ chối công chứng.
Ví dụ thực tế: Anh Khoa cung cấp giấy tờ nhân thân sai lệch khi công chứng hợp đồng mua bán xe máy. Sau này phát hiện chữ ký giả, hợp đồng bị vô hiệu, giao dịch không được bảo vệ pháp lý và anh bị cơ quan điều tra mời làm việc.
5. Lưu ý quan trọng khi thực hiện quyền nghĩa vụ công chứng
>>>Xem thêm: Vì saovăn phòng công chứng luôn là điểm đến ưu tiên của người mua bán nhà đất?
Kiểm tra kỹ nguồn gốc tài sản và giấy tờ đi kèm trước khi yêu cầu công chứng.
Yêu cầu giải thích kỹ các điều khoản nếu chưa rõ nội dung văn bản.
Luôn giữ lại bản sao công chứng và biên nhận phí để chứng minh khi có tranh chấp.
Chỉ ký tên khi đã hiểu rõ và đồng ý toàn bộ nội dung văn bản.
Hiểu rõ quyền nghĩa vụ công chứng là bước đầu tiên giúp mọi cá nhân, tổ chức thực hiện đúng pháp luật trong các giao dịch dân sự, kinh tế. Thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ không chỉ bảo vệ quyền lợi của mình mà còn góp phần đảm bảo hiệu lực và an toàn pháp lý của văn bản được công chứng, chứng thực.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
