Hậu quả pháp lý khi người thừa kế từ chối nhận di sản không đúng thủ tục
Việc từ chối nhận di sản là quyền hợp pháp của người thừa kế theo quy định pháp luật dân sự. Tuy nhiên, nếu việc từ chối này được thực hiện sai thủ tục hoặc không tuân thủ quy định, người thừa kế có thể phải gánh chịu nhiều hậu quả pháp lý phức tạp. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể hậu quả từ chối nhận di sản sai quy định, giúp người đọc nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình khi thực hiện thủ tục này.
Theo quy định tại Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực hợp pháp, nhằm bảo đảm tính pháp lý và xác định rõ ý chí của người thừa kế. Ngoài ra, người thừa kế chỉ được từ chối trước khi di sản được phân chia; nếu sau thời điểm này, hành vi từ chối có thể bị xem là vô hiệu.
Các trường hợp thừa kế từ chối nhận di sản sai quy định
Hành vi từ chối nhận di sản bị coi là sai quy định khi:
Không lập thành văn bản hợp lệ, chẳng hạn như chỉ nói miệng hoặc viết tay nhưng không được công chứng, chứng thực.
Thực hiện sau thời điểm chia di sản, khi quyền thừa kế đã phát sinh và tài sản đã được chuyển giao.
Từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản, như trốn nợ hoặc tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng, bồi thường thiệt hại.
Không nộp văn bản từ chối đúng thời hạn theo yêu cầu của cơ quan công chứng hoặc cơ quan quản lý di sản.
Trong những trường hợp này, việc từ chối sẽ không có giá trị pháp lý và có thể kéo theo nhiều hệ quả pháp lý bất lợi.
Hậu quả pháp lý của việc thừa kế từ chối nhận di sản sai quy định
Văn bản từ chối bị vô hiệu
Nếu việc từ chối nhận di sản không đúng hình thức, không đúng thời điểm hoặc trái quy định pháp luật, văn bản từ chối sẽ bị coi là vô hiệu. Khi đó, người thừa kế vẫn được xem là có quyền và nghĩa vụ đối với di sản, dù họ không mong muốn nhận.
Trường hợp người thừa kế từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản, thì phần di sản của họ vẫn được dùng để thực hiện nghĩa vụ với bên thứ ba. Điều này được quy định rõ tại khoản 3 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, nhằm bảo đảm quyền lợi cho các chủ nợ hoặc bên có quyền lợi liên quan.
Ảnh hưởng đến quá trình chia di sản
Việc từ chối sai quy định có thể làm trì hoãn hoặc phức tạp hóa quá trình phân chia di sản. Trong nhiều trường hợp, cơ quan công chứng hoặc Tòa án sẽ phải xác định lại tư cách thừa kế, khiến thủ tục thừa kế bị kéo dài.
Trách nhiệm hành chính hoặc dân sự
Nếu người thừa kế cố tình khai gian, giả mạo hoặc lập văn bản từ chối không trung thực, họ có thể bị xử lý hành chính hoặc bị khởi kiện dân sự để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các đồng thừa kế khác.
>>> Xem thêm: Chia sẻ kinh nghiệm thực tế khi sử dụngdịch vụ sổ đỏ tại Hà Nội
Cách khắc phục khi đã thừa kế từ chối nhận di sản sai quy định
Nếu người thừa kế phát hiện mình đã thực hiện việc từ chối không đúng thủ tục, có thể:
Gửi đơn yêu cầu hủy bỏ văn bản từ chối đến cơ quan công chứng hoặc Tòa án, nêu rõ lý do và căn cứ pháp lý.
Tham gia lại thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản nếu cơ quan có thẩm quyền xác định việc từ chối trước đó là vô hiệu.
Liên hệ với luật sư hoặc tổ chức hành nghề công chứng để được hướng dẫn chi tiết về cách khắc phục và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Kết luận
Từ chối nhận di sản là quyền hợp pháp, nhưng việc thực hiện sai quy định có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng, như vô hiệu văn bản, phát sinh nghĩa vụ tài sản hoặc tranh chấp giữa các đồng thừa kế. Do đó, người thừa kế cần nắm rõ quy định về hình thức, thời điểm và điều kiện từ chối, cũng như thực hiện công chứng tại văn phòng công chứng uy tín để đảm bảo giá trị pháp lý và quyền lợi của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
