Công chứng viên không trung lập: Văn bản có bị hủy?
Nguyên tắc trung lập là nền tảng của hoạt động công chứng, bảo đảm công bằng và an toàn pháp lý cho các bên. Khi xảy ra công chứng không trung lập, văn bản công chứng có thể bị xem xét hủy bỏ do vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật và làm sai lệch ý chí giao kết của các bên.
>>> Xem thêm: Giá trị pháp lý của văn bản được lập tại văn phòng công chứng theo Luật Công chứng
⚖️ Nguyên tắc trung lập trong hoạt động công chứng là gì?
Nguyên tắc trung lập yêu cầu công chứng viên:
Không thiên vị, không bảo vệ lợi ích riêng của bất kỳ bên nào;
Giải thích đầy đủ, khách quan quyền và nghĩa vụ pháp lý cho các bên;
Không tham gia, can thiệp hoặc định hướng nội dung giao dịch.
Nguyên tắc này nhằm bảo đảm công chứng viên chỉ xác nhận tính hợp pháp của giao dịch, không trở thành “người đại diện lợi ích” cho một chủ thể cụ thể.
⚠️ Công chứng không trung lập là hành vi như thế nào?
Công chứng không trung lập được hiểu là việc công chứng viên:
Tư vấn, định hướng nội dung hợp đồng theo lợi ích của một bên;
Che giấu hoặc không giải thích đầy đủ rủi ro pháp lý cho bên còn lại;
Có mối quan hệ lợi ích với một trong các bên giao dịch;
Can thiệp làm thay đổi bản chất thỏa thuận giữa các bên.
Những hành vi này làm mất đi tính khách quan vốn có của hoạt động công chứng.
📘 Cơ sở pháp lý về tính trung lập của công chứng viên
Theo Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải:
Tuân thủ pháp luật, hành nghề độc lập và khách quan;
Chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp pháp của văn bản công chứng;
Từ chối công chứng nếu không bảo đảm điều kiện hành nghề đúng quy định.
Khi xảy ra công chứng không trung lập, đây được xem là vi phạm nghĩa vụ nghề nghiệp và có thể là căn cứ để xem xét giá trị pháp lý của văn bản công chứng.
🔍 Dấu hiệu nhận biết văn bản công chứng không bảo đảm trung lập
🚨 Nội dung hợp đồng thiên lệch rõ ràng
Một số biểu hiện cho thấy công chứng không trung lập:
Điều khoản chỉ bảo vệ quyền lợi cho một bên, gây bất lợi rõ rệt cho bên kia;
Nghĩa vụ và rủi ro không được giải thích đầy đủ trước khi ký;
Các bên không được tiếp cận thông tin pháp lý ngang nhau.
Những dấu hiệu này cho thấy công chứng viên đã không giữ vai trò trung lập cần thiết.
>>> Xem thêm: Những vướng mắc thường gặp khi không sử dụng dịch vụ làm sổ đỏ trong thực tế
🧩 Công chứng viên có lợi ích liên quan đến giao dịch
Trường hợp công chứng viên:
Có quan hệ thân thích, kinh tế với một bên;
Tham gia tư vấn riêng cho một bên trước khi công chứng;
thì nguy cơ công chứng không trung lập là rất rõ ràng và cần được xem xét nghiêm túc.
🛑 Công chứng không trung lập có phải là căn cứ hủy văn bản công chứng?
Văn bản công chứng có thể bị hủy khi:
Việc công chứng vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc hành nghề;
Sự thiếu trung lập làm sai lệch ý chí tự nguyện của một hoặc các bên;
Giao dịch phát sinh thiệt hại do công chứng viên không khách quan.
Trong các trường hợp này, Tòa án có thể tuyên giao dịch vô hiệu và hủy văn bản công chứng liên quan.
🏛️ Thẩm quyền và thủ tục hủy văn bản công chứng
⚖️ Tòa án là cơ quan có thẩm quyền quyết định
Theo quy định pháp luật, văn bản công chứng chỉ bị hủy khi:
Có bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án;
Xác định rõ hành vi công chứng không trung lập là nguyên nhân làm phát sinh vi phạm pháp luật.
Tổ chức hành nghề công chứng không có quyền tự hủy văn bản đã công chứng.
📚 Hậu quả pháp lý khi văn bản công chứng bị hủy
Khi văn bản công chứng bị hủy do công chứng không trung lập:
Giao dịch dân sự không còn hiệu lực pháp lý;
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận;
Công chứng viên có thể bị xử lý kỷ luật, bồi thường thiệt hại nếu có lỗi.
Điều này nhằm bảo đảm kỷ cương pháp luật và tính minh bạch của hoạt động công chứng.
>>> Xem thêm: Các vấn đề pháp lý thường gặp trong thủ tụcthừa kế tài sản là nhà đất
📝 Lưu ý để bảo đảm tính trung lập trong công chứng
Đối với người yêu cầu công chứng:
Lắng nghe đầy đủ phần giải thích pháp lý;
Yêu cầu làm rõ các điều khoản chưa hiểu;
Từ chối ký nếu cảm thấy quyền lợi không được bảo đảm công bằng.
Đối với công chứng viên:
Tuân thủ tuyệt đối nguyên tắc trung lập;
Tránh mọi xung đột lợi ích;
Giữ vai trò khách quan trong suốt quá trình công chứng.
✅ Kết luận
Công chứng không trung lập là vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc hành nghề, làm suy giảm giá trị pháp lý của văn bản công chứng. Khi hành vi này làm sai lệch ý chí giao kết và gây thiệt hại, văn bản công chứng hoàn toàn có thể bị Tòa án tuyên hủy. Việc bảo đảm tính trung lập không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là nền tảng của niềm tin đối với hoạt động công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
