Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản khác nơi cư trú
Trong thực tế, khi người để lại di sản qua đời, những người thừa kế thường không cùng cư trú tại một địa phương. Do đó, nhiều người thắc mắc: “Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại nơi khác nơi cư trú có được không?”.
Vấn đề này tưởng chừng đơn giản nhưng lại có nhiều người hiểu sai, dẫn đến hồ sơ bị từ chối hoặc kéo dài thời gian thực hiện thủ tục. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, căn cứ công chứng hợp lệ và hướng xử lý khi muốn công chứng di sản khác nơi cư trú.
>>> Xem thêm: Đảm bảo tính pháp lý tuyệt đối khi sử dụng dịch vụ của văn phòng công chứng.
⚖️ 1. Khái niệm và căn cứ pháp lý về công chứng di sản khác nơi cư trú
✅ 1.1. Khái niệm “công chứng di sản khác nơi cư trú”
“Công chứng di sản (CCDS) khác nơi cư trú” là việc những người thừa kế thực hiện công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại một tổ chức hành nghề công chứng khác địa phương nơi họ đăng ký thường trú hoặc tạm trú.
Ví dụ: Người thừa kế có hộ khẩu ở TP. Hồ Chí Minh nhưng muốn công chứng tại Hà Nội, hoặc tài sản thừa kế ở Bình Dương nhưng công chứng tại TP. HCM.
⚖️ 1.2. Căn cứ pháp lý
Theo Điều 42 Luật Công chứng 2014, phạm vi công chứng của tổ chức hành nghề công chứng được quy định như sau:
“Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng được công chứng các hợp đồng, giao dịch, bản dịch theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức trong phạm vi toàn quốc, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.”
Tuy nhiên, đối với công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, pháp luật có quy định cụ thể về nơi công chứng.
Cụ thể, khoản 3 Điều 57 Luật Công chứng 2014 nêu rõ:
“Việc công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng nơi có bất động sản hoặc nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản.”
Như vậy, không phải trường hợp nào cũng được CCDS ở nơi khác nơi cư trú.
📜 2. Có được công chứng di sản khác nơi cư trú không?
✅ Trường hợp được phép
CCDS khác nơi cư trúchỉ được phép khi di sản không phải là bất động sản, mà là động sản, tiền, cổ phiếu, phần vốn góp hoặc tài sản khác không gắn liền với đất.
Ví dụ:
Di sản là tiền tiết kiệm, cổ phần trong công ty, ô tô, trang sức, thì có thể công chứng ở bất kỳ nơi nào thuận tiện cho người thừa kế.
❌ Trường hợp không được phép
Nếu di sản là bất động sản (đất, nhà, công trình), thì phải công chứng tại nơi có bất động sản hoặc nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản.
Điều này nhằm đảm bảo công chứng viên có điều kiện kiểm tra, xác minh thông tin tài sản và tình trạng pháp lý của đất, nhà theo quy định của địa phương.
🏛️ 3. Hướng dẫn thực hiện công chứng di sản khác nơi cư trú
⚙️ Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ công chứng
Người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị:
Giấy chứng tử của người để lại di sản
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, sử dụng tài sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm, đăng ký xe, v.v.)
Giấy tờ tùy thân của những người thừa kế
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…)
Dự thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu có)
⚙️ Bước 2: Xác định nơi công chứng phù hợp
Nếu di sản là bất động sản → công chứng tại nơi có bất động sản hoặc nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản.
Nếu di sản là tài sản khác → công chứng ở bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên toàn quốc.
⚙️ Bước 3: Nộp hồ sơ và ký văn bản
Sau khi hồ sơ hợp lệ, công chứng viên kiểm tra, đọc lại nội dung văn bản cho các bên nghe, nếu thống nhất thì ký và hoàn tất thủ tục công chứng.
🧩 4. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ 1: Bà Lan mất tại Hà Nội, để lại căn hộ chung cư tại quận Cầu Giấy và sổ tiết kiệm tại ngân hàng ở TP. HCM.
Phần di sản là căn hộ chung cư → các con phải công chứng tại Hà Nội (nơi có bất động sản).
Phần di sản là sổ tiết kiệm → có thể công chứng tại TP. HCM hoặc nơi cư trú của người thừa kế đều được chấp nhận.
Ví dụ 2: Ông Tâm sống ở Hải Phòng, để lại cho con chiếc ô tô đăng ký tại Hải Phòng. Người con hiện cư trú tại Đà Nẵng. → Người con có thể CCDS tại Đà Nẵng vì tài sản là động sản (xe ô tô), không thuộc phạm vi bắt buộc công chứng nơi có tài sản.
📌 Nếu có nhiều loại tài sản (bất động sản + động sản), nên tách thành 2 văn bản công chứng riêng biệt để thuận tiện cho việc đăng ký quyền sở hữu.
📌 Công chứng viên chỉ thực hiện khi hồ sơ không có tranh chấp, khiếu nại hoặc tố cáo liên quan đến di sản.
📌 Khi người thừa kế ở nước ngoài, cần ủy quyền hợp pháp thông qua cơ quan ngoại giao trước khi thực hiện công chứng.
📌 Không nên nộp hồ sơ tại nơi không đúng thẩm quyền, vì văn bản công chứng có thể bị tuyên vô hiệu sau này.
💬 6. Kết luận
Tóm lại, không phải mọi trường hợp đều có thể CCDS khác nơi cư trú. Nếu di sản là bất động sản, phải công chứng tại nơi có tài sản hoặc nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản. Chỉ khi di sản là động sản hoặc tài sản không gắn liền với đất, các bên mới được công chứng ở bất kỳ địa phương nào trên cả nước.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
