Trình tự lập văn bản ủy quyền tham gia thủ tục thừa kế khi ở xa
Khi người thừa kế không thể trực tiếp về địa phương để tiến hành khai nhận hoặc phân chia di sản, việc lập ủy quyền tham gia thủ tục thừa kế khi ở xa trở thành giải pháp pháp lý phổ biến và hợp pháp. Tuy nhiên, nhiều người vẫn lo ngại về hiệu lực của văn bản ủy quyền, yêu cầu công chứng, phạm vi đại diện và rủi ro khi thực hiện từ xa. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách lập văn bản ủy quyền đúng quy định, căn cứ pháp luật hiện hành và các bước xử lý thực tế. Nhờ đó, người thừa kế có thể đảm bảo quyền lợi của mình mà không cần trực tiếp có mặt.
>>> Xem thêm: Những trường hợp công chứng bị vô hiệu khiếnvăn phòng công chứng gặp rắc rối
1. Căn cứ pháp lý về việc ủy quyền tham gia thủ tục thừa kế
Các quy định điều chỉnh gồm:
“Bộ luật Dân sự 2015” – về đại diện, ủy quyền, giao dịch dân sự.
“Luật Công chứng 2014” (đang còn hiệu lực cho đến khi Luật Công chứng 2024 có hiệu lực).
“Nghị định 23/2015/NĐ-CP” – về chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch.
Quy định riêng của từng cơ quan có thẩm quyền (Ủy ban nhân dân cấp xã, tổ chức hành nghề công chứng).
Theo “Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015”, hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận trong đó bên được ủy quyền thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.
Thủ tục về thừa kế là giao dịch dân sự có liên quan đến tài sản, vì vậy ủy quyền phải được lập bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực theo “Điều 55 Luật Công chứng 2014”.
4. Trình tự lập văn bản ủy quyền khi người thừa kế ở xa
4.1. Bước 1 – Chuẩn bị hồ sơ cá nhân và giấy tờ về di sản
Bên ủy quyền cần chuẩn bị:
Chứng minh nhân dân/CCCD/Hộ chiếu.
Giấy tờ chứng minh quan hệ với người chết (nếu cần).
Giấy chứng tử của người để lại di sản (bản sao).
Thông tin tài sản thừa kế: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng, sổ đỏ…
4.2. Bước 2 – Soạn thảo văn bản ủy quyền đúng nội dung luật định
Có thể tự soạn hoặc yêu cầu công chứng viên soạn để tránh thiếu nội dung.
4.3. Bước 3 – Thực hiện công chứng/chứng thực tùy trường hợp
Trường hợp A: Người ủy quyền ở trong nước (nhưng ở xa)
Có hai lựa chọn:
Công chứng tại bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào.
Chứng thực chữ ký tại UBND cấp xã nơi cư trú.
Trường hợp B: Người ủy quyền ở nước ngoài
Có hai cách hợp pháp:
Công chứng tại Cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam (Lãnh sự quán/Đại sứ quán).
Công chứng theo pháp luật nước sở tại, sau đó hợp pháp hóa lãnh sự để dùng tại Việt Nam (theo “Nghị định 111/2011/NĐ-CP”).
4.4. Bước 4 – Gửi văn bản ủy quyền về Việt Nam
Gửi bản gốc cho người được ủy quyền để nộp tại Văn phòng công chứng/Văn phòng đăng ký đất đai.
4.5. Bước 5 – Người được ủy quyền làm việc với cơ quan công chứng
Bên nhận ủy quyền sẽ:
Ký văn bản khai nhận di sản hoặc thỏa thuận phân chia di sản.
Nộp hồ sơ sang tên di sản (nếu có đất).
Làm việc với cơ quan thuế.
5. Hiệu lực và phạm vi trách nhiệm của văn bản ủy quyền
Theo “Điều 564 Bộ luật Dân sự 2015”, bên được ủy quyền phải thực hiện đúng phạm vi ủy quyền. Theo “Điều 569 Bộ luật Dân sự 2015”, bên ủy quyền có quyền đơn phương chấm dứt ủy quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Văn bản ủy quyền hết hiệu lực khi:
Hết thời hạn ghi trong văn bản.
Bên ủy quyền hoặc bên được ủy quyền chết.
Bên ủy quyền hủy ủy quyền.
6. Một số lưu ý quan trọng để tránh rủi ro
Văn bản ủy quyền phải ghi rõ: “Được quyền ký văn bản thỏa thuận phân chia di sản” nếu muốn người đại diện được ký thay.
Kiểm tra thông tin thửa đất, tài sản để tránh việc đại diện vượt quá phạm vi.
Không giao bản gốc giấy tờ tài sản cho bên được ủy quyền, trừ khi cần thiết.
Khi tài sản là bất động sản, nên ủy quyền tại tổ chức hành nghề công chứng để đảm bảo an toàn pháp lý cao nhất.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
