Khi người ký không thể ký tên, điểm chỉ trong công chứng ngoài trụ sở thế nào?
Trong thực tiễn công chứng ngoài trụ sở, không ít trường hợp người yêu cầu công chứng không thể ký tên do tuổi cao, bệnh tật hoặc hạn chế về thể chất. Khi đó, việc điểm chỉ khi công chứng ngoài trụ sở được đặt ra như một giải pháp pháp lý thay thế chữ ký. Tuy nhiên, điểm chỉ không phải lúc nào cũng được thực hiện tùy tiện mà phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện luật định. Việc hiểu đúng quy định về điểm chỉ trong công chứng ngoài trụ sở có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để bảo đảm giá trị pháp lý của văn bản công chứng và hạn chế rủi ro tranh chấp.
>>> Xem thêm: Hợp đồng đặt cọc mua đất có rủi ro, làm thế nàovăn phòng công chứng giúp bạn an toàn hơn?
1. Điểm chỉ trong công chứng được hiểu như thế nào?
Điểm chỉ là việc người tham gia giao dịch sử dụng dấu vân tay (thường là ngón trỏ) để thay thế chữ ký khi không thể ký tên. Trong hoạt động công chứng, điểm chỉ được xem là một hình thức thể hiện ý chí của chủ thể, có giá trị pháp lý tương đương chữ ký nếu được thực hiện đúng quy định.
Tuy nhiên, điểm chỉ không phải là quyền tùy nghi, mà chỉ được áp dụng trong những trường hợp cụ thể, có kiểm soát chặt chẽ của công chứng viên.
2. Căn cứ pháp lý về điểm chỉ trong công chứng ngoài trụ sở
Điều 48 Luật Công chứng 2014 quy định rõ: “Trường hợp người yêu cầu công chứng không ký được thì có thể điểm chỉ; việc điểm chỉ phải do chính người đó thực hiện trước mặt công chứng viên.”
Quy định này cho thấy: – Điểm chỉ chỉ được áp dụng khi không thể ký tên – Người điểm chỉ phải tự mình thực hiện – Công chứng viên phải trực tiếp chứng kiến
Trong bối cảnh công chứng ngoài trụ sở, các điều kiện này càng cần được tuân thủ nghiêm ngặt.
3. Khi nào được điểm chỉ khi công chứng ngoài trụ sở?
3.1. Người yêu cầu công chứng không thể ký tên
Các trường hợp phổ biến bao gồm: – Người cao tuổi, tay run, không viết được – Người bị tai biến, liệt một phần cơ thể – Người không biết chữ
Trong những trường hợp này, điểm chỉ khi công chứng ngoài trụ sở là hợp pháp nếu đáp ứng đúng trình tự.
3.2. Người yêu cầu công chứng vẫn làm chủ được hành vi
Điểm chỉ chỉ hợp pháp khi người điểm chỉ: – Nhận thức được nội dung hợp đồng – Hiểu rõ hậu quả pháp lý của việc ký kết – Thể hiện ý chí tự nguyện, không bị cưỡng ép
Nếu người đó không làm chủ được hành vi tại thời điểm công chứng, dù có điểm chỉ thì văn bản công chứng vẫn có nguy cơ bị hủy.
>>> Xem thêm: Thời gian hoàn thành hồ sơ củadịch vụ làm sổ đỏ là bao lâu?
4. Trình tự thực hiện điểm chỉ khi công chứng ngoài trụ sở
Trong trường hợp công chứng ngoài trụ sở, trình tự điểm chỉ cần được thực hiện chặt chẽ hơn so với tại trụ sở.
Cụ thể: – Công chứng viên đọc rõ, giải thích đầy đủ nội dung hợp đồng – Xác nhận người yêu cầu công chứng hiểu và đồng ý toàn bộ nội dung – Người yêu cầu công chứng tự mình điểm chỉ trước mặt công chứng viên – Công chứng viên ghi rõ lý do điểm chỉ trong lời chứng
Việc thiếu bất kỳ bước nào đều có thể làm phát sinh tranh chấp về sau.
5. Có bắt buộc phải có người làm chứng khi điểm chỉ không?
Luật Công chứng 2014 không bắt buộc mọi trường hợp điểm chỉ đều phải có người làm chứng. Tuy nhiên, trong thực tiễn công chứng ngoài trụ sở, việc mời người làm chứng thường được áp dụng để: – Tăng tính khách quan – Hạn chế tranh chấp về ý chí tự nguyện – Bảo vệ công chứng viên khi có khiếu kiện
Người làm chứng phải đáp ứng điều kiện theo luật, không có quyền lợi liên quan đến giao dịch.
6. Rủi ro pháp lý khi điểm chỉ trong công chứng ngoài trụ sở
6.1. Nguy cơ bị cho là không tự nguyện
Khi công chứng tại nhà riêng hoặc bệnh viện, điểm chỉ rất dễ bị nghi ngờ là: – Bị ép buộc – Bị chi phối bởi người thân – Không xuất phát từ ý chí thực sự của người điểm chỉ
Đây là căn cứ phổ biến để Tòa án xem xét hủy văn bản công chứng.
6.2. Nguy cơ giả mạo việc điểm chỉ
Nếu công chứng viên: – Không trực tiếp chứng kiến – Không kiểm tra đầy đủ tình trạng người điểm chỉ – Không ghi nhận rõ trong lời chứng
thì văn bản công chứng có thể bị xác định là không bảo đảm tính xác thực.
7. Trách nhiệm của công chứng viên khi thực hiện điểm chỉ công chứng ngoài trụ sở
Theo Điều 7 và Điều 17 Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải hành nghề trung thực, khách quan và chịu trách nhiệm về văn bản công chứng.
Khi thực hiện điểm chỉ khi công chứng ngoài trụ sở, công chứng viên phải: – Đánh giá năng lực hành vi dân sự – Xác minh sự tự nguyện – Ghi rõ địa điểm, thời điểm, lý do điểm chỉ
Việc bỏ qua các nghĩa vụ này có thể dẫn đến trách nhiệm bồi thường và trách nhiệm nghề nghiệp.
Kết luận
Điểm chỉ khi công chứng ngoài trụ sở là cơ chế pháp lý cần thiết nhằm bảo đảm quyền giao kết của người không thể ký tên. Tuy nhiên, đây cũng là nội dung tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thực hiện đúng điều kiện và trình tự luật định. Việc tuân thủ chặt chẽ quy định về điểm chỉ không chỉ bảo vệ quyền lợi của người yêu cầu công chứng mà còn là yếu tố then chốt bảo đảm giá trị pháp lý bền vững của văn bản công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
