Hợp thức hóa tài sản tranh chấp: Văn bản công chứng có bị hủy?
Trong hoạt động công chứng, thẩm quyền của công chứng viên được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm bảo đảm tính hợp pháp và giá trị pháp lý của văn bản công chứng. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn phát sinh trường hợp công chứng viên chứng nhận hợp đồng, giao dịch vượt quá phạm vi thẩm quyền được giao. Khi vượt phạm vi thẩm quyền công chứng xảy ra, văn bản công chứng không còn đáp ứng điều kiện hợp pháp và có nguy cơ bị Tòa án tuyên hủy. Bài viết phân tích căn cứ pháp lý và hệ quả của việc hủy văn bản công chứng khi công chứng viên chứng nhận vượt phạm vi thẩm quyền.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thể giúp gì khi bạn cần tách thửa, nhập thửa đất nhanh chóng?
1. Phạm vi thẩm quyền của công chứng viên theo pháp luật hiện hành
Theo “Luật Công chứng 2024”, công chứng viên chỉ được thực hiện công chứng trong phạm vi:
Loại việc công chứng được pháp luật cho phép;
Địa bàn hành nghề theo tổ chức hành nghề công chứng;
Thẩm quyền gắn với tư cách công chứng viên hợp pháp.
“Điều 2 Luật Công chứng 2024” xác định công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch thuộc thẩm quyền theo quy định của luật này.
Như vậy, thẩm quyền là điều kiện tiên quyết để văn bản công chứng có giá trị pháp lý.
2. Thế nào là chứng nhận vượt phạm vi thẩm quyền công chứng?
Vượt phạm vi thẩm quyền công chứng được hiểu là việc công chứng viên thực hiện chứng nhận trong các trường hợp:
Công chứng hợp đồng, giao dịch không thuộc loại việc được phép công chứng;
Công chứng ngoài địa bàn hoặc ngoài phạm vi tổ chức hành nghề được phép;
Công chứng khi chưa đủ điều kiện hành nghề hợp pháp;
Công chứng các giao dịch mà pháp luật chuyên ngành giao thẩm quyền cho cơ quan khác.
Trong các trường hợp này, công chứng viên đã vượt quá giới hạn quyền năng pháp lý được Nhà nước trao.
3. Các dạng vượt phạm vi thẩm quyền thường gặp trong thực tiễn
3.1. Công chứng giao dịch không thuộc đối tượng được công chứng
Ví dụ minh họa: “Công chứng viên chứng nhận văn bản xác nhận quyền sở hữu tài sản trong khi pháp luật quy định việc xác lập quyền này thuộc thẩm quyền của cơ quan đăng ký nhà nước”.
Việc chứng nhận này vượt quá chức năng của công chứng viên.
3.2. Công chứng ngoài địa bàn hoặc sai phạm về nơi thực hiện
Ví dụ minh họa: “Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng tại một tỉnh thực hiện công chứng hợp đồng liên quan đến bất động sản ngoài địa bàn không thuộc phạm vi cho phép”.
Đây là trường hợp vượt thẩm quyền về không gian hành nghề.
5. Trách nhiệm pháp lý của công chứng viên khi vượt thẩm quyền
Theo “Điều 38 Luật Công chứng 2024”, công chứng viên phải chịu trách nhiệm về văn bản công chứng do mình thực hiện.
Trong trường hợp vượt phạm vi thẩm quyền công chứng:
Công chứng viên có thể bị xử lý kỷ luật;
Phải bồi thường thiệt hại nếu gây tổn thất cho người yêu cầu công chứng;
Có thể bị thu hồi thẻ công chứng viên tùy theo mức độ vi phạm.
6. Ý nghĩa của việc kiểm soát thẩm quyền trong hoạt động công chứng
Việc tuân thủ nghiêm ngặt phạm vi thẩm quyền:
Bảo đảm giá trị pháp lý của văn bản công chứng;
Phòng ngừa nguy cơ hủy văn bản công chứng;
Nâng cao niềm tin của xã hội đối với hoạt động công chứng.
Đối với người yêu cầu công chứng, việc kiểm tra thẩm quyền cũng là biện pháp bảo vệ quyền lợi của chính mình.
Kết luận
Hủy văn bản công chứng khi công chứng viên chứng nhận vượt phạm vi thẩm quyền là hệ quả pháp lý tất yếu nhằm bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp của hoạt động công chứng. Việc nhận diện đúng các trường hợp vượt phạm vi thẩm quyền công chứng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia giao dịch mà còn góp phần giữ vững kỷ cương pháp luật và chuẩn mực nghề nghiệp của công chứng viên trong thực tiễn hành nghề.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
