Ly hôn khi vay ngân hàng: Ai chịu trách nhiệm trả nợ?

Ly hôn khi vay ngân hàng là một trong những tình huống phức tạp thường xảy ra trong hôn nhân. Khi vợ chồng cùng đứng tên khoản vay hoặc một người đứng tên nhưng sử dụng vì mục đích chung, việc xác định ai phải trả nợ sau ly hôn là vấn đề được pháp luật quy định rất rõ. Việc hiểu đúng quy định giúp các bên bảo vệ quyền lợi và tránh tranh chấp phát sinh trong quá trình phân chia nghĩa vụ tài chính.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có vai trò như thế nào trong việc bảo đảm an toàn pháp lý cho hợp đồng dân sự?

I. Cơ sở pháp lý quy định về nghĩa vụ trả nợ khi ly hôn 📜

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, nghĩa vụ tài chính của vợ chồng được quy định tại:

Điều 27: Vợ chồng chịu trách nhiệm liên đới về các giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình.
Điều 37: Nghĩa vụ chung của vợ chồng bao gồm các khoản nợ phát sinh trong thời kỳ hôn nhân để phục vụ lợi ích chung.
Điều 60: Khi ly hôn, việc chia tài sản và nghĩa vụ trả nợ được giải quyết theo thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được, Tòa án sẽ phân định dựa trên công sức, mục đích sử dụng khoản vay và lợi ích chung.

👉 Như vậy, pháp luật xác định: nợ chung phải cùng trả, nợ riêng thì người vay phải tự chịu trách nhiệm.

II. Thế nào là nợ chung và nợ riêng trong ly hôn khi vay ngân hàng? ⚖️

1. Nợ chung của vợ chồng

Là khoản vay phát sinh trong thời kỳ hôn nhân, dùng cho mục đích chung của gia đình, ví dụ:

Mua nhà, mua xe, sửa chữa nhà ở chung.
Kinh doanh tạo thu nhập chung.
Thanh toán chi phí sinh hoạt, giáo dục, y tế của gia đình.

→ Khi ly hôn, hai bên phải cùng chịu trách nhiệm trả nợ với ngân hàng, dù chỉ một người đứng tên vay.

2. Nợ riêng của vợ hoặc chồng

Là khoản vay phục vụ mục đích cá nhân, không vì lợi ích chung, ví dụ:

Vay để đầu tư cá nhân, đánh bạc, tiêu xài riêng.
Vay sau khi đã ly thân, không dùng cho đời sống gia đình.

→ Khi đó, người đứng tên vay phải tự chịu trách nhiệm trả nợ với ngân hàng.

>>> Xem thêm: Rủi ro khi mua nhà ở xã hội là gì và làm sao để phòng tránh vi phạm pháp luật?

III. Cách xác định nghĩa vụ trả nợ khi ly hôn khi vay ngân hàng 🧮

Tòa án sẽ căn cứ vào mục đích vay, chứng cứ sử dụng khoản tiền, và thời điểm phát sinh khoản vay để phân định nghĩa vụ trả nợ.

Xem thêm: Lãi suất cho vay vượt mức quy định – Bên vay có thể từ chối?

Trình tự xác định:

Xác định khoản vay có trong thời kỳ hôn nhân không.
Xem mục đích vay: phục vụ chung hay riêng.
Căn cứ vào hợp đồng tín dụng, chứng từ chi tiêu, sổ hộ khẩu, chứng minh thu nhập…

📘 Căn cứ pháp lý: Điều 27, 37, 60 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014; Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ là gì và tại sao người dân nên sử dụng khi làm thủ tục cấp sổ?

IV. Ví dụ minh họa thực tế 💡

Anh A và chị B kết hôn năm 2018, cùng đứng tên vay 800 triệu đồng để mua căn hộ chung. Năm 2024, hai người ly hôn, căn hộ được định giá 1,2 tỷ đồng.

👉 Trường hợp này:

Khoản vay 800 triệu là nợ chung, vì dùng để mua tài sản chung.
Khi ly hôn, nếu họ bán nhà để trả nợ, ngân hàng thu hồi đủ 800 triệu, phần giá trị còn lại (400 triệu) được chia đôi.
Nếu một người nhận tài sản, người đó phải trả lại phần chênh lệch và gánh trách nhiệm trả nợ tương ứng.

Ngược lại, nếu anh A tự vay 200 triệu để đầu tư riêng, không có thỏa thuận với vợ → đó là nợ riêng, anh A phải tự trả khoản này.

V. Giải pháp xử lý khoản vay ngân hàng khi ly hôn 🔍

Khi ly hôn mà vẫn còn nợ ngân hàng, có thể giải quyết theo ba cách:

Thỏa thuận thanh toán:
Hai bên thống nhất phân chia trách nhiệm trả nợ theo tỉ lệ hoặc giá trị tài sản nhận được.
Bán tài sản chung để tất toán khoản vay:
Dùng tiền bán tài sản trả ngân hàng, sau đó chia phần còn lại.
Tòa án phân định nghĩa vụ:
Nếu không thỏa thuận được, Tòa sẽ xác định phần nợ chung – nợ riêng và buộc các bên thực hiện nghĩa vụ tương ứng.

💡 Lưu ý: Ngân hàng là bên thứ ba liên quan, vì vậy họ có quyền tham gia tố tụng để đảm bảo quyền lợi trong vụ ly hôn có nghĩa vụ trả nợ.

>>> Xem thêm: Ly hôn khi chồng đi tù: Quyền và thủ tục hợp pháp.

>>> Xem thêm: Yêu cầu ly hôn: Cần những căn cứ gì để được Tòa án chấp nhận?

Kết luận ✅

Ly hôn khi vay ngân hàng là vấn đề nhạy cảm, đòi hỏi xác định rõ bản chất khoản vay – là chung hay riêng – để đảm bảo công bằng cho cả hai bên. Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng, minh bạch về trách nhiệm trả nợ nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân và tổ chức tín dụng. Khi xảy ra tranh chấp, các bên nên thu thập đầy đủ chứng cứ, hợp đồng, chứng minh mục đích sử dụng khoản vay để được Tòa án xem xét công bằng nhất.

Xem thêm: Đăng ký tạm trú vào nhà người thân cần lưu ý những gì?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.