Trong đời sống đô thị và nông thôn, việc xây nhà lấn chiếm đất hàng xóm là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp đất đai. Hành vi này không chỉ gây mất trật tự, xung đột hàng xóm mà còn bị pháp luật nghiêm cấm và có thể chịu hậu quả pháp lý nặng nề. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết, kèm căn cứ pháp lý, ví dụ minh họa và hướng xử lý hiệu quả.

>>> Xem thêm: Quy trình làm việc tại văn phòng công chứng chuyên nghiệp, minh bạch

⚖️ Căn cứ pháp lý

xây nhà lấn chiếm đất

Các văn bản pháp luật liên quan đến hành vi xây nhà lấn chiếm đất:

  • Luật Đất đai 2013:

    • Điều 12: Cấm mọi hành vi lấn chiếm, xâm phạm đất của người khác.

    • Điều 202: Tranh chấp đất đai phải hòa giải tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện.

  • Bộ luật Dân sự 2015:

    • Điều 164, 166: Chủ sở hữu hoặc người sử dụng đất hợp pháp có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền bảo vệ tài sản, bao gồm đất và công trình xây dựng.

  • Nghị định 91/2019/NĐ-CP: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, bao gồm lấn chiếm đất ở, xây dựng trái phép.

📌 Như vậy, xây nhà lấn chiếm đất hàng xóm là hành vi vi phạm pháp luật và có thể chịu cả trách nhiệm hành chính và dân sự.

>>> Xem thêm: Dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu hỗ trợ khách hàng mua nhà đất mới

🏡 Thế nào là xây nhà lấn chiếm đất hàng xóm?

  • 👉 Xây nhà vượt ranh giới sang đất liền kề mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu hợp pháp.

  • 👉 Mở rộng diện tích đất sử dụng trái pháp luật, bao gồm sân vườn, hiên nhà, lối đi.

  • 👉 Xây dựng công trình cố định, gây khó khăn, ảnh hưởng quyền sử dụng đất của hàng xóm.

⚠️ Ngay cả khi đất chưa có sổ đỏ, nếu đang sử dụng ổn định, hợp pháp, hành vi lấn chiếm vẫn bị xử lý.

💰 Hậu quả pháp lý của xây nhà lấn chiếm đất

 1. Xử phạt hành chính

Theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP:

  • Lấn chiếm dưới 30m² đất ở đô thị: phạt từ 10 – 20 triệu đồng.

  • Lấn chiếm diện tích lớn hoặc đất nông nghiệp: phạt có thể lên tới 150 triệu đồng.

  • Buộc khôi phục hiện trạng ban đầu, tháo dỡ công trình xây dựng trái phép.

 2. Trách nhiệm dân sự

  • Người vi phạm phải bồi thường thiệt hại, trả lại đất cho chủ sở hữu hợp pháp.

  • Nếu gây hư hỏng tài sản hoặc làm mất đất sử dụng, phải bồi thường tương ứng.

Xem thêm:  Thủ tục thăng hạng giáo viên tiểu học: Hồ sơ cần chuẩn bị

 3. Trách nhiệm hình sự

Nếu hành vi lấn chiếm đất kèm theo hủy hoại tài sản, chiếm đoạt tài sản của người khác, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo:

  • Bộ luật Hình sự 2015 – Điều 228: Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản.

>>> Xem thêm: Từng bước thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng vay mượn tài sản

📝 Cách xử lý khi bị xây nhà lấn chiếm đất

 1. Thu thập chứng cứ

  • Biên bản đo đạc ranh giới đất.

  • Sổ đỏ, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.

  • Hình ảnh, video, nhân chứng ghi nhận hành vi xây lấn chiếm.

 2. Yêu cầu UBND xã hòa giải

  • Nộp đơn yêu cầu UBND xã giải quyết tranh chấp đất.

  • UBND xã tiến hành xác minh, lập biên bản, tổ chức hòa giải.

 3. Khởi kiện ra Tòa án

  • Nếu hòa giải không thành, khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi có đất tranh chấp.

  • Tòa án căn cứ vào chứng cứ, biên bản UBND, sổ đỏ để ra quyết định.

>>> Xem thêm: Căn cứ pháp lý để xử lý hành vi lấn chiếm đất đai theo luật hiện hành

🏠 Ví dụ minh họa thực tế xây nhà lấn chiếm đất

xây nhà lấn chiếm đất

Ông A xây ngôi nhà lấn 5m² sang đất của ông B. Ông B:

  1. Lập đơn tố cáo và nộp UBND xã.

  2. UBND xã tiến hành đo đạc, lập biên bản hòa giải.

  3. Hòa giải không thành, ông B khởi kiện Tòa án.

Kết quả: Tòa án buộc ông A tháo dỡ phần công trình lấn chiếm, trả lại 5m² đất, đồng thời bồi thường chi phí phát sinh.

📌 Ví dụ này cho thấy xây nhà lấn chiếm đất hàng xóm có thể chịu cả xử phạt hành chính, bồi thường dân sự, thậm chí liên quan trách nhiệm hình sự nếu cố ý gây thiệt hại lớn.

🚨 Lưu ý quan trọng

  • ✅ Trước khi xây dựng, cần đo đạc, xác định ranh giới đất rõ ràng.

  • ✅ Không tự ý dời ranh giới hoặc lấn đất hàng xóm.

  • ✅ Khi xảy ra tranh chấp, thu thập chứng cứ, nộp đơn UBND xã và theo thủ tục pháp luật.

  • ✅ Giữ mối quan hệ hòa thuận, tránh tự ý cưỡng chế hoặc phá dỡ công trình của bên lấn chiếm.

>>> Xem thêm: Xây dựng gây nứt tường – Ai phải chịu chi phí sửa chữa?

>>> Xem thêm: Tặng cho quyền sử dụng đất giữa cha mẹ và con: Thuế, phí có được miễn không?

✅ Kết luận

Hành vi xây nhà lấn chiếm đất hàng xóm:

  • Là vi phạm pháp luật đất đai và dân sự.

  • Có thể bị xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại, hoặc truy cứu hình sự trong trường hợp nghiêm trọng.

  • Giải pháp tốt nhất là tôn trọng ranh giới đất, hòa giải tại UBND xã và tuân thủ pháp luật.

Xem thêm:  Ở nhờ nhà chung cư: Có cần hợp đồng công chứng?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com
Đánh giá