Chia tách nhà đất là thủ tục quen thuộc với các gia đình khi muốn phân chia đất cho con cái hoặc tách sổ để dễ giao dịch. Tuy nhiên, nếu không nắm rõ quy định, nhiều người dễ rơi vào bẫy pháp lý công chứng chia tách như hợp đồng vô hiệu, không đủ điều kiện tách thửa, bị phạt thuế… Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định, tránh các bẫy pháp lý thường gặp.
>>> Xem thêm: Công chứng tách thửa tại Hà Nội khác gì so với tỉnh lẻ?
1. Căn cứ pháp luật công chứng hợp đồng chia tách nhà đất
Trước tiên, cần hiểu quy định pháp luật nào điều chỉnh việc chia tách và công chứng:
Điều 167 Luật Đất đai 2013 quy định việc chuyển quyền sử dụng đất qua chia tách, tặng cho, thừa kế bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực.
Điều 40 Luật Công chứng 2014 yêu cầu công chứng viên kiểm tra đầy đủ giấy tờ, tính hợp pháp, tính tự nguyện của các bên trước khi chứng nhận.
Khoản 31 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP nêu rõ điều kiện tách thửa phải tuân thủ quy định diện tích tối thiểu do UBND tỉnh ban hành.
>>> Xem thêm: Giấy tờ công chứng ở văn phòng công chứng có cần sao y không?
2. Những bẫy pháp lý công chứng chia tách thường gặp
2.1 Bẫy pháp lý công chứng chia tách: Thiếu điều kiện tách thửa
Đây là bẫy pháp lý phổ biến nhất: người dân vội làm hợp đồng chia tách nhưng thửa đất không đủ diện tích tối thiểu hoặc thuộc quy hoạch treo.
Ví dụ: Một gia đình ở Hà Nội muốn chia mảnh đất 70m² thành 2 sổ, mỗi sổ 35m². Tuy nhiên, quy định diện tích tối thiểu tại địa phương là 40m²/thửa. Kết quả: Hợp đồng chia tách bị từ chối sang tên.
Bài học: Luôn tra cứu quy định diện tích tách thửa trước khi công chứng.
2.2 Bẫy pháp lý công chứng chia tách: Đất thuộc quy hoạch, tranh chấp
Nhiều trường hợp người bán giấu thông tin đất đang vướng quy hoạch treo hoặc đang bị kiện tranh chấp. Khi công chứng viên không phát hiện kịp, hợp đồng chia tách vẫn lập nhưng không thể đăng bộ, sang tên.
Căn cứ pháp luật: Khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 yêu cầu đất muốn giao dịch phải không có tranh chấp, đang trong thời hạn sử dụng.
Giải pháp: Yêu cầu cung cấp bản trích lục quy hoạch, kiểm tra tình trạng pháp lý đất tại văn phòng đăng ký đất đai trước khi ký.
2.3 Bẫy pháp lý công chứng chia tách: Hợp đồng vô hiệu vì giả tạo
Có trường hợp người dân làm hợp đồng chia tách giả để lách thuế hoặc để trốn nghĩa vụ với ngân hàng. Khi bị phát hiện, hợp đồng bị tuyên vô hiệu, các bên mất trắng.
Căn cứ pháp luật: Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015: Giao dịch giả tạo bị vô hiệu.
Ví dụ: A làm hợp đồng chia đất cho B nhưng thực chất B chỉ đứng tên giùm A để vay ngân hàng. Sau này tranh chấp phát sinh, tòa tuyên hợp đồng vô hiệu.
Lưu ý: Không lập hợp đồng chia tách giả, vì rủi ro mất quyền sở hữu đất là rất lớn.
3. Các bước phòng tránh bẫy pháp lý công chứng chia tách
3.1 Kiểm tra quy hoạch và điều kiện tách thửa
-
Tra cứu quy hoạch đất tại văn phòng đăng ký đất đai.
-
Hỏi rõ diện tích tối thiểu tách thửa ở địa phương (quy định có thể khác nhau giữa các huyện, quận).
3.2 Soạn thảo hợp đồng rõ ràng
-
Ghi đầy đủ thông tin các bên, diện tích tách, vị trí cụ thể.
-
Thỏa thuận rõ trách nhiệm nộp thuế TNCN, lệ phí trước bạ.
-
Cam kết quyền sở hữu, tình trạng pháp lý của thửa đất.
3.3 Thực hiện công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng uy tín
-
Mang đầy đủ giấy tờ gốc: sổ đỏ, CMND/CCCD, sổ hộ khẩu.
-
Công chứng viên sẽ kiểm tra tính pháp lý trước khi ký.
-
Yêu cầu giải thích chi tiết các điều khoản hợp đồng để tránh hiểu nhầm.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng hợp đồng mua bán nhà gồm những giấy tờ gì?
4. Nghĩa vụ thuế: Tránh bẫy pháp lý công chứng chia tách
Nhiều trường hợp người dân không biết mình phải nộp thuế TNCN khi chia tách, dẫn đến bị phạt hoặc chậm sang tên.
Căn cứ:
-
Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007: Chia tách, tặng cho quyền sử dụng đất là thu nhập chịu thuế.
-
Điều 4 Luật Thuế TNCN: Miễn thuế nếu chia tách giữa vợ chồng, cha mẹ – con, ông bà – cháu, anh chị em ruột.
Ví dụ: Bố tặng đất cho con thì được miễn thuế; chú tặng đất cho cháu thì phải nộp thuế TNCN 10% (nếu không cùng hộ khẩu, không thuộc hàng thừa kế trực tiếp).
Lời khuyên: Nộp thuế TNCN trước khi sang tên. Nếu được miễn thuế, cần giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống.
Xem thêm:
>>> Những điều công chứng viên sẽ kiểm tra khi công chứng hợp đồng chia tách nhà đất của bạn
>>> Công chứng xong hợp đồng vay tiền – Có thể sửa đổi không?
Kết luận
Bẫy pháp lý công chứng chia tách hoàn toàn có thể tránh được nếu người dân chủ động tìm hiểu quy định, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và lựa chọn tổ chức công chứng uy tín. Việc chia tách nhà đất cần tuân thủ đúng pháp luật, kê khai thuế minh bạch để đảm bảo quyền lợi lâu dài và tránh rắc rối tranh chấp về sau.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Email: ccnguyenhue165@gmail.com