Từ chối nhận tài sản, cần làm gì? Hướng dẫn công chứng từ chối thừa kế
Không phải ai cũng mong muốn nhận tài sản thừa kế, nhất là khi tài sản đó đi kèm trách nhiệm pháp lý, nợ nần hoặc tranh chấp. Trong những trường hợp này, việc công chứng từ chối thừa kế là bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi cá nhân và phòng ngừa rắc rối pháp lý trong tương lai.
Căn cứ pháp lý của việc công chứng từ chối thừa kế
Pháp luật Việt Nam hiện hành cho phép người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, với điều kiện từ chối đúng trình tự, thời gian và hình thức theo quy định. Cụ thể:
“Khoản 1 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015: Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản với người khác.”
“Khoản 2 Điều 59 Luật Công chứng 2024: Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.”
Khi nào cần công chứng từ chối thừa kế?
Bạn nên tiến hành công chứng văn bản từ chối thừa kế khi:
✅ Không muốn liên quan đến tài sản có tranh chấp, nợ nần;
✅ Không muốn trở thành người liên đới nghĩa vụ tài chính liên quan đến tài sản;
✅ Mong muốn dành quyền thừa kế cho người khác trong hàng thừa kế;
✅ Cân nhắc yếu tố tâm linh, gia đình, cá nhân…
Hướng dẫn thủ tục công chứng từ chối thừa kế
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Để thực hiện công chứng văn bản từ chối nhận di sản, cần các loại giấy tờ:
Giấy tờ cá nhân của người từ chối thừa kế (CMND/CCCD, hộ khẩu);
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
Văn bản chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, hộ khẩu…);
Di chúc (nếu có) hoặc giấy xác nhận hàng thừa kế;
Thông tin về di sản để xác định nội dung từ chối.
“Khoản 2 Điều 59 Luật Công chứng 2024 quy định rõ: Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản tại tổ chức hành nghề công chứng”.
Bước 2: Thực hiện tại văn phòng công chứng
Người từ chối thừa kế phải đến trực tiếp văn phòng công chứng, nơi công chứng viên sẽ:
Soạn thảo văn bản từ chối nhận di sản;
Xác minh tình trạng tự nguyện, năng lực hành vi;
Ghi nhận đầy đủ lý do và thời điểm từ chối;
Công chứng và giao văn bản cho đương sự để sử dụng khi cần thiết.
“Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và thực hiện trong thời hạn 6 tháng kể từ thời điểm mở thừa kế (ngày người để lại di sản chết)” – theo “Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015”.
Nếu quá thời hạn, người thừa kế được coi là đồng ý nhận di sản, trừ trường hợp có lý do bất khả kháng.
Từ chối thừa kế có bị ràng buộc pháp lý gì không?
Việc công chứng từ chối thừa kế là quyền cá nhân, không ai có thể ép buộc. Tuy nhiên:
Người đã từ chối thừa kế không thể rút lại hoặc thay đổi quyết định sau khi văn bản đã được công chứng;
Việc từ chối chỉ có hiệu lực nếu không nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản;
Trong trường hợp từ chối không hợp lệ, văn bản có thể bị tuyên vô hiệu theo “Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015”.
>>> Xem thêm: Phí công chứng: Tại sao bạn nên chọn văn phòng công chứng có mức phí hợp lý và dịch vụ tốt?
Ví dụ minh họa thực tế
“Chị L.H (TP.HCM) là người con thứ hai trong gia đình có 3 anh chị em. Khi cha mất để lại một mảnh đất đang bị kê biên do khoản nợ ngân hàng, chị H. đã đến Văn phòng Công chứng Nguyễn Huệ thực hiện công chứng từ chối thừa kế trong thời hạn 6 tháng. Sau khi lập văn bản hợp lệ, chị H. không còn nghĩa vụ liên quan đến khoản nợ và không bị buộc chia trách nhiệm nếu tài sản bị phát mãi.”
Kết luận
Việc công chứng từ chối thừa kế giúp bạn chủ động quản lý rủi ro pháp lý liên quan đến tài sản thừa kế. Hãy thực hiện càng sớm càng tốt để tránh mất quyền hoặc vướng vào nghĩa vụ không mong muốn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
