Người già yếu, không ký được? Giải pháp ký thay công chứng thừa kế hợp pháp
Khi thực hiện thủ tục công chứng thừa kế, việc người để lại di sản hoặc người thừa kế không thể ký tên do tuổi cao, bệnh lý hoặc khuyết tật là vấn đề thực tế thường gặp. Vậy trong trường hợp đó, có thể ký thay công chứng thừa kế không? Nếu có, thì ký thay thế nào để đảm bảo hợp pháp và được chấp nhận?
📚 Căn cứ pháp lý cho việc ký thay công chứng thừa kế
Hiện nay, pháp luật Việt Nam cho phép ký thay trong trường hợp người yêu cầu công chứng không thể tự ký với điều kiện nhất định. Căn cứ pháp lý bao gồm:
“Khoản 2 Điều 48 Luật Công chứng 2024: Trường hợp người yêu cầu công chứng không thể ký hoặc điểm chỉ thì có thể nhờ người khác ký thay, nhưng phải có sự chứng kiến và đồng ý của công chứng viên”.
“Điều 56 Bộ luật Dân sự 2015: Cá nhân mất khả năng hành vi dân sự thì mọi giao dịch dân sự cần người giám hộ thực hiện hoặc sự chấp thuận của Tòa án trong một số trường hợp”.
🛠️ Các giải pháp ký thay công chứng thừa kế hiện nay
👤 1. Người ký thay là ai?
Người được ký thay thường là:
Người thân được chỉ định theo ủy quyền miệng hoặc văn bản của người không thể ký;
Nhân viên công chứng viên chứng kiến và xác nhận việc ký thay;
Người giám hộ hợp pháp (đối với người mất năng lực hành vi dân sự).
“Công chứng viên sẽ ghi rõ lý do ký thay, người ký thay, tình trạng sức khỏe của người không thể ký trong văn bản công chứng” – theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp năm 2024.
📝 2. Các điều kiện để ký thay hợp pháp
Để việc ký thay công chứng thừa kế có giá trị pháp lý, cần đáp ứng các điều kiện sau:
Điều kiện
Mô tả
Người yêu cầu công chứng thực sự không thể ký
Phải có xác nhận từ công chứng viên, cơ sở y tế hoặc người làm chứng
Có sự đồng ý của người lập di chúc/người thừa kế (nếu còn nhận thức)
Có thể được ghi nhận bằng lời nói, ánh mắt, hành động, âm thanh đơn giản
Người ký thay phải ký tên rõ ràng, ghi rõ họ tên
Và ký trước sự chứng kiến của công chứng viên
Phải có ghi chú cụ thể trong văn bản công chứng
Rằng văn bản được lập bằng hình thức ký thay, lý do, và người ký
Giấy tờ chứng minh tình trạng sức khỏe/khuyết tật của người không thể ký (nếu có)
Các giấy tờ thừa kế như: giấy tờ về di sản, quan hệ thừa kế, giấy chứng tử, di chúc (nếu có)
Trường hợp không thể ký, có thể điểm chỉ không?
Trong một số trường hợp, người không thể ký vẫn có thể điểm chỉ (lăn tay) thay vì ký. Tuy nhiên:
“Điểm chỉ chỉ được chấp nhận khi công chứng viên xác nhận rằng người thực hiện còn minh mẫn và có ý chí rõ ràng” – theo “Khoản 3 Điều 48 Luật Công chứng 2024”.
Nếu không thể ký lẫn điểm chỉ, chỉ còn cách duy nhất là ký thay hợp pháp.
Ví dụ minh họa thực tế
“Ông T.V.N (83 tuổi, tại Cần Thơ) bị tai biến, không thể cử động tay để ký hoặc điểm chỉ. Gia đình muốn làm thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản thừa kế do ông để lại. Văn phòng Công chứng Nguyễn Huệ đã cử công chứng viên đến tận nhà. Sau khi xác nhận ông N. còn minh mẫn, hiểu nội dung văn bản, công chứng viên hướng dẫn người con trai lớn ký thay trước sự chứng kiến. Nội dung ký thay, lý do và người ký được ghi rõ trong văn bản. Văn bản được công chứng hợp pháp và không bị phản đối từ các đồng thừa kế.”
Nên thực hiện ký thay ở đâu uy tín?
Bạn nên đến các Văn phòng công chứng uy tín có kinh nghiệm xử lý tình huống đặc biệt như:
Người lập di chúc không thể giao tiếp
Người thừa kế ở xa, không thể có mặt
Tài sản thừa kế có yếu tố tranh chấp
>>> Xem thêm: Phí công chứng hợp đồng mua bán xe: Tại sao mức phí lại khác nhau giữa các văn phòng công chứng?
Kết luận: Ký thay công chứng thừa kế hoàn toàn hợp pháp nếu đúng trình tự
Nếu người lập di chúc hoặc người thừa kế không thể ký do tình trạng sức khỏe, đừng lo lắng. Chỉ cần thực hiện theo đúng quy trình, có sự chứng kiến và xác nhận của công chứng viên, văn bản vẫn có giá trị pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
